فساد اداری نوعی هنجارشکنی و تخطی از هنجارهای اخلاقی و قانونی در عملکرد اداری و سازمانی است. در این باره با عزت یوسفیان ملا، عضو ستاد مبارزه با مفاسد اقتصادی گفت‌وگو کرده‌ایم.
- با توجه به جدیت دولت در مبارزه با فساد اداری، مصداق این تخلف چیست؟
در بحث فساد اداری چون مورد کلانی که تصرف غیرقانونی اموال دولت را در پی داشته باشد، نداریم تمامی صحبت‌ها و مباحث حول محور مبارزه با نوعی از این فساد که به‌صورت رشوه نمود پیدا کرده است می‌چرخد.
- دلایل بروز چنین تخلفی در ادارات و دستگاه‌های دولتی چیست؟
بروز چنین مشکلی را می‌توان نتیجه فقر اقتصادی و نابسامانیهای درآمدی کارکنان سازمان‌ها، فقر فرهنگی و نبود مقررات و قوانین بازدارنده و نظامهای کنترلی مؤثر دانست.
- راهکارهای مقابله با فساد اداری و به‌طور خاص رشوه چیست؟
در حال حاضر روند امور اداری کشور باید به‌گونه‌ای ساماندهی شود که فردی ناچار به پرداخت رشوه نشود و این امر میسر نیست مگر با ایجاد اطمینان خاطر در مورد انجام امور اداری از طرف کارکنان ادارات و سازمان‌ها. یکی دیگر از مهم‌ترین و مؤثرترین راه‌های مقابله با این پدیده، اصلاح روش‌های ارائه خدمات توسط دستگاه‌های دولتی و ایجاد تغییراتی در نظام اداری فعلی است، به‌گونه‌ای که انجام امور مستلزم طی مراحل سلسله‌وار نباشد تا احیاناً یکی از کارمندان نتواند با اشکال‌تراشی مانع از ادامه روند کارها شود.
- آیا آمار و ارقام مشخصی در رابطه با میزان فساد اداری وجود دارد؟
خیر. با توجه به گستردگی و پراکندگی ادارات در سطح کشور، وقوع تخلفات ریز و درشت و نبود نظارت دقیق، آمار و ارقام مشخصی در این رابطه وجود ندارد. نبود آمار مشخص از میزان فساد اداری در ایران و بروز پراکنده اینگونه تخلفات اداری سبب شده تا در حال حاضر یک عزم جدی از طرف دولت و مجلس برای مبارزه با فساد اداری ایجاد شود که اولویت برنامه‌های آن، مبارزه با بروز فساد و برچیده شدن شرایط ارتکاب هرگونه فساد در ادارات است.
- به‌نظر شما تأثیرگذارترین برنامه برای حذف یا کاهش فساد اداری چیست؟
برای حذف یا کاهش فساد در نظام اداری و سطح جامعه، نیازمند برنامه‌هایی اساسی و همهجانبه هستیم که با تأثیر بر فرهنگ عمومی جامعه و ابعاد آن همچون فرهنگ سازمانی (به‌عنوان پدیدهای که به‌طور مستقیم از فرهنگ جامعه تأثیر میپذیرد)،
به جای آنکه از طریق طراحی رویه‌های تنبیهی و پس از وقوع با آن مبارزه کند پیشگیری از بروز فساد اداری را هدف قرار دهد. فرهنگ سازمانی از کارکردهای گوناگونی برخوردار است و میتواند با معرفی الگوی رفتاری مطلوب به کارکنان، رفتار آنان را کنترل کند و منجر به تثبیت شیوه‌های مطلوب انگیزش رفتار کارکنان شود.
